Gümrük Birliği Nedir?

Gümrük Birliği Nedir? 1996 yılında Türkiye Gümrük Birliği’ne giriş yaparak mevzuata uygun bir çok yükümlülüğü üstlenmiştir. 1999 yılında 4458 sayılı Gümrük Kanunu kabul edilmiş olup, 05.02.2000 tarihinde de uygulanmaya başlamıştır.

+Gümrük Birliği Nedir? 1.1. Gümrük Birliği’nin Kapsamı

Gümrük Birliği 01.01.1996 tarihinde tesis edilmiştir. AB-Türkiye Gümrük Birliği malların serbest dolaşımını içerir.

+Gümrük Birliği Nedir? 1.2. Malların Serbest Dolaşımı

Üye ülkelerin karşılıklı olarak ithalat/ ihracat vergileri (gümrük vergileri) ve eş etkili vergiler ile tüm miktar kısıtlamalarını ve eş etkili engelleri kaldırmasıyla gerçekleşir. Bir eşyanın serbest dolaşımda olduğunu ‘’A.TR Dolaşım Belgesi ispatlar.”

DİP NOT A.TR DOLAŞIM BELGESİ NEDİR?

A.TR belgesi Avrupa Topluluğu ile Türkiye arasındaki Serbest Ticaret Anlaşmasına istinaden Avrupa Topluluğu ülkelerine sanayi ürünü ve işlenmiş tarım ürünleri ihracatı için kullanılır. Malların menşei önemli olmayıp malların serbest dolaşımda olması esastır. Avrupa Birliği'ne yapılan ihracatta, Katma Protokol gereğince malların gümrük muafiyetinden yararlanabilmesi için "A.TR Dolaşım Belgesi" nin ihracatçı ülke yetkilileri tarafından düzenlenerek gümrük idarelerince vize edilmesi gerekir. A.TR Dolaşım Belgesi, İhracatçı ülke gümrük idaresince vize edildiği tarihten itibaren dört ay içerisinde ithalatçı ülke gümrük idaresine ibraz edilmesi gerekir.

Gümrük Birliği, taraflar arasındaki ticarette mevcut gümrük vergileri, karşılıklı vergiler ve miktar kısıtlamalarıyla, her türlü karşılıklı tedbirin kaldırıldığı ve ayrıca; birlik dışında kalan üçüncü ülkelere yönelik olarak da ortak gümrük tarifesinin uygulandığı bir ekonomik entegrasyon şekli olarak tanımlanmaktadır.

 DİP NOT EKONOMİK ENTEGRASYON NEDİR?

Entegrasyon, Latince yenileme ya da yenilenme anlamına gelen "Integratio" dan türemiştir. Ekonomik alanda ilk kez 1940 yılında şirket birleşmelerinin tanımlanmasında entegrasyon terimine rastlanmıştır. Wikipedia'ya göre; Ekonomik Entegrasyon; Ekonomik birleşme, birleşmeye giden ekonomilerde mal ve hizmet akımlarına serbesti sağlayıp, ticarete engel olan kısıtlamaları kaldırarak, bir ortak pazar yaratmak şeklinde tanımlamaktadır. İthalat ve İhracatçı adına Gümrük Mevzuatı çerçevesinden baktığımızda ise; Dış ticaretin önündeki engellerin kalkması, Üye ülkelerin ekonomilerinin yapılarını yakınlaştıran, Global anlamda ekonomilerin koordinasyonunu güçlendiren bir süreç şeklinde tanımlayabiliriz.

"Gümrük Birliği kapsamında malların hiçbir engellemeyle karşılaşmadan serbest dolaşımı esastır."

Bu nedenle, Gümrük Birliği tarafları arasında malların serbest dolaşımını güvence altına almak ve muhtemel ticaret sapmalarını ortadan kaldırmak üzere taraflar arasında ortak ticaret politikası tedbirlerinin uygulanması zorunlu hâle gelmektedir.

1.3. Gümrük Birliği’ne Uyum Sağlanması

Gümrük Birliği'nin kabulü ile beraber, Türkiye ile AB arasında sanayi ve işlenmiş tarım ürünleri ticaretinde gümrük vergileri, miktar kısıtlamaları ve karşılıklı tedbirler kaldırılmış, Türkiye üçüncü ülkelere karşı Ortak Gümrük Tarifesi (OGT) uygulamaya başlamıştır.

Gümrük Birliği ile birlikte;

• Üçüncü ülkelere karşı Ortak Gümrük Tarifesi,

• 8’li bazda ortak kullanılan G.T.İ.P.

• Gümrük Kodu Uyumu,

• Dış Ticaret ve Gümrük Mevzuatı’nın uyumlu hâle gelmesi,

• Gümrük Kanunu,

• Dahilde İşleme – Hariçte İşleme Rejimi,

• Transit Rejimi – Ortak Transit Rejimi uyumu sağlanmıştır.

Türkiye-AB Gümrük Birliği, sadece sanayi ürünlerini ve işlenmiş tarım ürünlerini kapsamaktadır, geleneksel tarım ürünleri kapsam dışıdır. İşlenmiş tarım ürünlerinde gümrük vergileri tespit edilir ve tarım payı ile sanayi payı ayrılır. Sadece sanayi payı vergi muafiyetine tabi tutulmaktadır.

 DİP NOT  ORTAK GÜMRÜK TARİFESİ NEDİR?

Ortak gümrük tarifesi, gümrük birliği oluşturma kararı alan ülkelerin birlik dışında kalan ülkelere uyguladığı tarife yönetmeliğidir. Üye ülkelerin üçüncü ülkelere karsı ortak bir politika sürdürmesi, ekonomik entegrasyon sürecinin gerçekleşmesi açısından önem taşımaktadır.

A.TR Dolaşım Belgesi düzenlenen ülkeler

Almanya	İtalya
Avusturya	Kıbrıs
Belçika	Letonya
Bulgaristan	Litvanya
Çek Cumhuriyeti	Lüksemburg
Danimarka	Macaristan
Estonya	Malta
Finlandiya	Polonya
Fransa	Portekiz
Hırvatistan	Romanya
Hollanda	Slovakya
İrlanda	Slovenya
İspanya	Yunanistan
İsveç